Tom Marfo, predikant in de Bijlmer

Ik ontmoet in Tom Marfo iemand die prachtig onder woorden kan brengen waar hij in gelooft. Het scheelt niet veel of de vlammen schieten daarbij uit zijn ogen. Het is ook iemand van daden, zijn kerk verricht veel sociaal werk. Hulp van Nederlandse kerken zou hij daarbij goed kunnen gebruiken. “Waarom moeten wij dit zendingswerk alleen doen?”

Missionaire migranten

“In de afgelopen twintig jaar is er een grote beweging van de Heilige Geest geweest die veel missionaire migranten naar Nederland heeft gebracht. Echter, het politieke establishment heeft alle inkomende migranten gebrandmerkt als illegalen, criminelen of zelfs terroristen. De partijen in Europa vinden elkaar op één thema: de anti-immigratie politiek, zonder daarbij rekening te houden met wie een immigrant is.” Licht spottend: “Wij zijn allemaal ongewilde wezens die het aandurven om het heilige continent in te nemen. We zouden teruggestuurd moeten worden naar de planeet waar we vandaan komen.” Dan serieus: “Dit sentiment is droevig genoeg niet alleen te vinden in de politieke arena, maar zelfs in de kerk van het Nederlandse christendom. Ik ben geschokt als ik de meningen van Nederlandse kerkleiders of -leden hoor die instemmen met de positie van de regering. Een kerkleider zei bijvoorbeeld: ‘Je doet een geweldig werk, dat waardeer ik, maar wanneer gaan die mensen weer terug?’ Ze willen zich niet met je identificeren om de onaanraakbaren te helpen.”

Barmhartige Samaritaan

“Als de barmhartige Samaritaan zo gedacht zou hebben, zou hij de man op de weg naar Jericho hebben laten liggen. De leviet en de priester dachten dergelijke dingen, hun kleren zouden vies worden, ze konden de financiële kosten niet overzien en ze wilden de verantwoordelijkheid niet op zich nemen.
Een man die niet bij de kerk hoorde, zag de man als een medemens, als een beeld van God. Zonder vragen te stellen, hielp hij hem. En het belangrijkste: Als er nog kosten zijn, laat het me weten. Jezus vroeg: ‘Wie is de naaste in dit verhaal? Doe hetzelfde.’ We kunnen geen naaste zijn door alleen maar te wensen dat het goed gaat met mensen.”

Geen identiteit

Naast zijn gemeente, leidt Marfo een project voor sociale hulpverlening. “We hebben hier negen van dit soort flats. We helpen Afrikaanse prostituees uit hun situatie en migranten die hier zijn gestrand. Ze zijn afgewezen en op straat gegooid. Ze hebben geen identiteit als mensen. Zo zijn er duizenden. Door middel van ons kerkproject help ik ze te overleven.
Laatst ontmoetten we bijvoorbeeld een jonge vrouw die in 1993 was binnengebracht door een mensensmokkelaar. Ze had drie kinderen onder de drie. Ze was getraumatiseerd, had geen vergunning, geen geld, geen verzekering, ze had alleen wat kleine stukjes brood die ze verdeelde onder haar huilende kinderen. Er zijn honderden van dit soort gevallen! Kunnen wij ze geen liefde betonen?”

Afwezigheid

Elke dag valt de politie huizen binnen op zoek naar illegalen, vertelt de voorganger somber. “Verdonk heeft illegalen ontmenselijkt. Er zijn heel veel organisaties die protesteerden, maar geen enkele christelijke, tegen wat Verdonk, die duivelse vrouw, heeft gedaan. De kerk schittert door haar afwezigheid. Ze zou juist een moreel kompas moeten zijn. Wij hebben gebeden dat God Verdonk zou verwijderen en we zien haar ondergang als een antwoord op gebed.
Algemene organisaties willen ons in ons werk ter zijde staan. Van onze eigen broeders en zusters horen we een luide stilte. Waarom moeten wij dit zendingswerk alleen doen? De mensen zijn hier nu eenmaal, geschapen naar het beeld van God. Help ze! Dat is waar zendingswerk over gaat.”

Welkom

Marfo is duidelijk teleurgesteld dat Nederlandse kerken migrantenkerken zo’n welkom geven. “De meerderheid van de immigranten in Nederland is christen. De Nederlandse kerken kwijnen weg, onze kerken exploderen. Maar wij hebben niet de ‘right hand of fellowship’ (rechterhand van gemeenschap) ontvangen. Waar zijn de kerken en de christelijke organisaties? Zouden we niet hand in hand moeten werken?

Er zijn er een paar die hun best doen, maar verder is er geen contact. Dat is erg teleurstellend. We zouden samen moeten nadenken over hoe we jongeren kunnen bereiken. We kunnen samen brainstormen en bidden. Nederlandse kerken hebben ons veel te leren, het is hun land, hun terrein. Wij zijn gelimiteerd. Als we als team werken, zouden we veel meer kunnen. De Nederlandse kerken hebben een enorme hoeveel middelen tot hun beschikking.

Ze moeten uit hun schulp kruipen, uit hun comfortabele positie en hun culturele exclusiviteit. God heeft de wereld hierheen gebracht. Ze zouden lang geleden al contact met ons opgenomen moeten hebben. Ik spreek als een man wiens hart gebroken is en die in de war is bij het zien van de passiviteit van zijn broeders.”

De predikant denkt niet dat migrantenkerken dan zelf maar het initiatief moeten nemen. “Wij hebben een traditie om vreemdelingen die bij je aankloppen welkom te heten. Wij spreken de taal niet, wij kennen de weg niet.”

Catastrofe

Wat denkt de Ghanese voorganger van de geestelijke situatie in Nederland? “Deze geweldige natie raakt steeds dieper in een spiritueel verval. Als secularisme en de Bijbel gemengd worden is dat een catastrofe.

Ga terug naar het ouderwetse Bijbelonderwijs, zou ik zeggen. Naar de waarden van het Woord van God. Wees kritisch, laten we staan voor wat we zeggen dat we zijn. De seculiere wereld staat voor zijn principes. Maar christenen willen christen zijn én seculier. Dat is het grootste probleem in Europa. Waarom kan de kerk niet staan voor wat ze gelooft? Durf anders te zijn. We moeten het evangelie arrogant gaan prediken, zonder enig excuus".

Wie is Tom Marfo?

Tom Marfo kwam veertien jaar geleden in Nederland en stichtte The House of Fellowship Church. Een pinkstergemeente waar Afrikanen, Zuid-Amerikanen en Nederlanders elkaar treffen. In 2003 kwamen er nog 250 mensen in zijn kerk, nu ongeveer 70. Het beleid van Verdonk heeft een enorme impact gehad, volgens Marfo. Veel leden zijn hierdoor naar andere landen gevlucht.

De predikant is een van de bekendste in de Bijlmer. Naast zijn kerk leidt hij een stichting waarmee hij illegalen helpt en vrouwen uit de prostitutie bevrijdt. Voor dat laatste ontving hij in 2002 de Margo Klompéprijs.

Marfo groeide zelf op in een arm dorpje in Ghana. Zijn hele familie was moslim. Westerse zendelingen kwamen naar zijn dorp en stichtten een school. Deelname aan de school betekende automatisch ook deelname aan de bijbelstudie. De jonge Marfo kwam tot geloof, leidde in zijn studententijd christelijke jeugdconferenties in de hoofdstad, werd voorganger en werkte vier jaar als zendeling in Nigeria. Na een studie en verblijf in Groot-Brittannië bezocht hij Nederland. Hij zag hier op straat meisjes uit Afrika hun lichaam verkopen en ging op onderzoek uit. Marfo voelde een roeping van God om er wat aan te doen. Hij besloot zich samen met zijn vrouw in Nederland te vestigen. Het was niet een vooropgezet plan om een eigen kerk te starten. Maar voor de prostituees en de illegalen met elk hun specifieke noden was een unieke kerk nodig vond de dominee.

Uit idea(z)

Dit artikel werd geschreven voor idea 4 van 2007. idea is opgevolgd door ideaz, het praktijkblad over missionair kerk-zijn in wijk en wereld.