Verwijzingen uit Samen Jong: Kernwaarden van een kerk met alle generaties

Voetnoot 1: Sociaal Plan Bureau, Onderzoeksrapport: Christenen in Nederland (2018); M. Wijma, Mijn kerk!? Onderzoek naar (stille) kerkverlating onder Gereformeerde Kerken (2018); L. Oussoren, Jongeren en kerkverlating, onderzoek naar kerkverlating onder jongeren uit kerken van evangelische en pinkstersignatuur (2012).

Voetnoot 2: Growing Young Kara Powell, Jake Mulder en Brad Griffin, Grand Rapids (2016).

Voetnoot 3: Jasper van Opijnen, onderzoek Growing Young. Als kerk de eeuwige jeugd hebben, Zwolle (2020).

Voetnoot 5: Niels de Jong, Young Urban Protestants (2011), een onderzoek naar 20-35-jarigen in een aantal stadskerken binnen de Protestantse Kerk in Nederland, i.s.m. IZB.

Voetnoot 2: Zie ook: Erwin Kooistra, Bachelorscriptie, Gezinsdiensten in Noord-Friesland, Ede (2020).

Voetnoot 4: Esther van Maanen, Onderzoeksverslag: Gezinnen, kerk en geloof, Barneveld (2015).

Voetnoot 7: Sinds 2020 experimenteert de overheid met een generatietoets. Bij de ontwikkeling van wet- en regelgeving worden de eff ecten van het beleid op verschillende generaties onderzocht. Bron: Rijksoverheid.nl, nieuwsbericht 17 februari 2020: ‘Kabinet: jongerenperspectief structureel betrekken bij beleid’.

Voetnoot 8: Ronald van den Oever, ‘Intergeneratief kerk-zijn. Breng generaties bewust met elkaar in contact’, in: ideaz 17 (april 2018): Generaties verbinden.

Voetnoot 9: Denk bijvoorbeeld aan Kliederkerk of de expedities van Xpeditie 3.6.0.

Voetnoot 10: Bekijk het overzicht met aanbod van partners uit het netwerk van MissieNederland: www.missienederland.nl/samenjong/geloofsopvoeding 

Voetnoot 2: Niels de Jong, Young Urban Protestants (2011). De onderzochte kerken hebben een orthodoxe identiteit. 

Voetnoot 3: Elsbeth Visser-Vogel, Onderzoeksrapport: Geloof en missie in het leven van jongeren. Een onderzoek naar het missionaire bewustzijn en handelen van christelijke jongeren, Amsterdam (2020).

Voetnoot 4: K. Powell, B. Griffi n & C. Crawford, Sticky Faith, Grand Rapids (2011).

Voetnoot 5: Sabine van der Heijden, Onderzoeksrapport: Jeugdleiders in gesprek over de heilzame relevantie van Jezus, Ede (2021)

Voetnoot 6: Elsbeth Visser-Vogel, Onderzoeksrapport: Geloof en missie in het leven van jongeren (2020).

Voetnoot 7: D.A. Kolb, Experimental learning. Experience as the source of learning and development, New Yersey (1984). Meer hierover lezen. 

Voetnoot 8: Gary Thomas, Sacred Pathways, Grand Rapids (2010). Hierin benoemt Thomas negen geloofstalen: natuur, zintuigen, traditie, eenvoud, idealen, zorgen, enthousiasme, verdieping en denken.

Voetnoot 9: H. Gardner, Multiple Intelligences, New York (2006). Gardners theorie spreekt over acht soorten intelligenties: woordsterk, rekensterk, natuursterk, zelfsterk, beeldsterk, muzikaalsterk, lichaamsterk en samensterk.
Verder verdiepen? Lees bijvoorbeeld dit artikel in Onderweg

Voetnoot 10: M. Hutter & H. Kuidersma, Nooit meer een kleurplaat, Haarlem (2021) 
Verder verdiepen in Nooit meer een kleurplaat? Bekijk de website met webinars, artikelen en meer.

Voetnoot 11: Sabine van der Heijden, Onderzoeksrapport: Jeugdleiders in gesprek over de heilzame relevantie van Jezus (2021).

Voetnoot 12:  Bekijk het overzicht met aanbod van partners uit het netwerk van MissieNederland: www.missienederland.nl/samenjong/neemJezusserieus

Voetnoot 2:  CBS-gegevens 2021 over uit huis gaan, eerste keer samenwonen en eerste kind.

Voetnoot 3: CBS, gegevens over eerste helft 2020. Tussen 2015 en 2019 nam het aantal jongeren dat gebruikmaakt van jeugdzorg toe, in 2020 daalde het, waarschijnlijk door corona.

Voetnoot 4: CBS 2020: in 2017 waren er 365.000 samengestelde gezinnen, 20 jaar eerder waren dat er 232.000.

Voetnoot 5: Onderzoek van CBS in 2016: van de 12-18-jarigen is 94% tevreden met het leven, van de 18-25-jarigen is dit 86%.

Voetnoot 6: Powell, Griffi n & Crawford, Sticky Faith (2011).

Voetnoot 7: D. Berensen, Onderzoeksrapport: Toegewijd aan twintigers?, Groningen (2013).

Voetnoot 8: A. Rottier en D. Grotenhuis, Onderzoeksrapport: Tussen ideaal en werkelijkheid. Twintigers en de kerk, Ede (2014).

 Voetnoot 2: Klaas Quist, De wenkende leider, Amersfoort (2021). 

Voetnoot 3: Pastor How & Pastor Lia, GenerationS, deel 1, Singapore (2021). Lees ook het artikel'Waar zijn de toekomstige leiders?' wat Martine Versteeg, relatiemanager Kerk & Jeugd schreef, naar aanleiding van dit boek. 

Voetnoot 4: De participatieladder is ontleend aan Roger A. Hart, Children’s Participation. From tokenism to citizenship, Florence (1992)

Voetnoot 5: Mike Breen, Building a discipling culture, 3DM Publishing (2009).

Voetnoot 6: Pastor How & Pastor lia, GenerationS (2021).

Voetnoot 1: Niels de Jong, Onderzoeksrapport: Young Urban Protestants (2011), p. 65.

Voetnoot 2: Elisabeth de Bruijn, Onderzoeksrapport: Twintigers tussen zuil en wereldstad, Rotterdam (2015). 3 A. Rottier en D. Grotenhuis, Tussen ideaal en werkelijkheid (2014)

Voetnoot 6: Harmen van Wijnen, Promotieonderzoek: Faith in small groups of adolescents, Amsterdam (2016), p. 167. (beschikbaar in de boekhandel)

Voetnoot 7: Jurrin Reckers, Onderzoeksrapport: Geloofsontwikkeling bij jongeren in Haarlem, Ede (2022). (binnenkort beschikbaar)

Voetnoot 8: Pastor How & Pastor lia, GenerationS (2021).

Voetnoot 9: A. Oussoren, Onderzoeksrapport: Learning community LEF, Zwolle (2021); G. van ’t Veer, ‘nieuwe vormen? Zoek leiders die discipel zijn’, in: ideaz 24 (juli 2020): Missie in een nieuwe wereld

Voetnoot 10: E-boek: Zo start je een triade, Navigators, Driebergen (2021)

Voetnoot 11: Sabine van der Heijden, Jeugdleiders in gesprek over de heilzaamheid van Jezus, Ede (2021)

Voetnoot 1:  David Fitch, Merkbaar aanwezig. Zeven disciplines die de kerk vormen voor missie, Apeldoorn (2016), p. 23-31.

Voetnoot 2: Marco de Groot, Onderzoeksrapport: Toekomst, kerk en geloof, Rotterdam (2021).

Voetnoot 3: Behalve in het Growing Young-onderzoek komt dit (teleurstelling van jongeren over omgang maatschappelijke vragen) naar voren in:

(1) David Kinneman, You Lost Me. Why Young Christians are Leaving Church and Rethinking Church, Ada (2011). De zes redenen zijn: 1. Kerken staan negatief t.o.v. allerlei dingen in de (jongeren)cultuur, 2. De kerk is saai, niet-relevant en oppervlakkig. 3. Spanning tussen kerk en wetenschap, 4. Houding van de kerk t.o.v. seksualiteit (van seks voor het huwelijk tot homoseksualiteit of pornografie), 5. De exclusieve waarheidsclaim van de kerk staat op gespannen voet met leven in een diverse en tolerante samenleving, 6. Te weinig ruimte om je vragen te stellen en te twijfelen.

(2) Jorn den Hertog, Onderzoeksrapport:Dakloos. Zonder kerk door met God, Ede (2016). Jongeren haken af vanwege 1. Geen goede antwoorden op levensvragen (54%), 2. Geen ruimte voor vernieuwing in theologie (51%), 3. Teleurgesteld in leiderschap (44%), 4. Geen ruimte voor dialoog (43%) en 5. Teleurgesteld in de manier waarop de kerk is omgegaan met persoonlijke omstandigheden als homoseksualiteit, scheiding, ethische dilemma’s (41%).

(3) Tobias Faix, Deconversion and Young Adults, Marburg (2016): 1. Intellectuele vragen, 2. Spanning tussen leven in de cultuur en in de kerk, 3. Teleurstelling/negatieve ervaring op gebied van moraal/ethiek, 4. Teleurstelling in God.

(4) Elsbeth de Bruijn, Onderzoeksrapport: Twintigers tussen kerk en wereldstad, Rotterdam (2015). De respondenten geven de veroordelende houding van hun kerk t.o.v. o.a. homoseksualiteit als een van de drie redenen om hun kerk te verlaten en als ze overstappen naar een andere kerk, is dat een kerk waar ze geen veroordelende houding aantreffen.

Voetnoot 6: Niels de Jong, Young Urban Protestants(2011).

Voetnoot 7: Bekijk het overzicht met aanbod van partners uit het netwerk van MissieNederland: www.missienederland.nl/samenjong/besteburen

Voetnoot 4: Scott Cormode, ‘A Shared Story of Future Hope’, in: FULLER magazine 16 (2020).

Voetnoot 5: Zie Sake Stoppels, Voor de verandering. Werken aan vernieuwing in gemeente en parochie, Zoetermeer (2009), hoofdstuk 5; Bert Bakker, Samenspel. Kansrijk veranderen in de kerk, Houten (2021); Jitske Kramer, Deep Democracy. De wijsheid van de minderheid, Amsterdam (2019). Waarderende gemeenteopbouw is een werkwijze waardoor je weerstand kunt voorkomen, zie www.waarderendegemeenteopbouw.nl