Niks doen voor anderen en hoge drempels

30 augustus 2016
  • Profielafbeelding van Cors Visser
    Door:
    Cors Visser

Cors Visser, godsdienstsocioloog, geeft drie denkduwtjes voor integral mission in de praktijk.

1. Hoge drempels

Vaak zijn we geneigd om bij diaconaat of evangelisatie te denken dat we de drempels van onze gemeenten lager moeten maken. We moeten toch zoveel mogelijk mensen trekken? Niet doen, die lage drempels. Hoge drempels werken veel beter, zeg ik als socioloog. Mensen willen zich inzetten voor of voelen zich aangetrokken tot iets bijzonders. Als Jan en alleman erbij kan, is het blijkbaar niet veel waard. Zo werkt het ook met kerken. Kerken met grote spanning met de omgeving blijken vaak het meest te groeien. De Rooms-Katholieke Kerk in Latijns-Amerika liep bijvoorbeeld leeg in de jaren tachtig en negentig terwijl priesters zich volop inzetten voor de armen. Die armen renden allemaal naar de pinsterkerk toe, die niks met armoedebestrijding of de samenleving te maken wilde hebben.

Die hoge drempels zijn ook nodig voor wat anders, namelijk gemeenschap. We weten allemaal dat gemeenschap een belangrijke rol speelt in het christelijk geloof en de kerk. Maar ik vermoed dat we in het Westen toch niet beseffen wat de diepte van een gemeenschap is. Wij zien kerken vaak als een soort centrifuge. We stappen er zondags in om vol energie de week ingeslingerd te worden en ieder op onze eigen plek iets van het Evangelie te laten zien en horen. Het grote nadeel, het is niet ‘integraal’. Het zijn onze hobby’s. Integral mission is niet de optelsom van onze ‘hobby’s’. Nee, de geloofsgemeenschap heeft een centrale plek. Die gemeenschap is meer dan een optelsom van activiteiten, het is een groep samenlevende mensen waar Gods genade zichtbaar wordt. Gods liefde en zijn Koninkrijk worden in de eerste plaats zichtbaar in de geloofsgemeenschap, zoals bijvoorbeeld Moses Alagbe zegt in zijn boek The Church is boring. Concreet: meer inbesteden als geloofsgemeenschap en minder uitbesteden.

2. Niks doen voor mensen

Wat ons als christenen en geloofsgemeenschappen vaak in de weg zit, is dat we zo graag goede dingen voor mensen willen doen. We willen ze helpen, iets voor hen organiseren enzovoort. Lees de beleidsdocumenten van uw kerk er maar eens op na. Hoe vaak staat er niet of vraagt men niet: “Wat kunnen we als kerk doen voor ...?” Wij willen en doen graag dingen voor, maar bijna nooit met. Het lijkt zo’n mooie dienende houding, maar het kan tegelijkertijd ook een arrogante instelling zijn. Zij hebben problemen en wij gaan ze oplossen.

Integral mission is niet alleen de missie buiten jezelf zoeken, maar jezelf daarin te betrekken. Het is veel beter en spannender om samen met de wijk op zoek te gaan naar wat je kunt doen. Dat kun je doen in contact met overheden, maatschappelijke organisaties en buurtbewoners enzovoort. Je ontdekt dan niet alleen wat er allemaal gebeurt, maar je stelt je ook kwetsbaarder op: wij zijn onderdeel van de problemen in de wijk (en van de mogelijkheden), ook mensen uit onze gemeenschap hebben hulp nodig. Dit is heel gemakkelijk concreet te maken. Vraag maatschappelijke instellingen of lokale politieke partijen om concrete gebedspunten voor de buurt. Neem als gemeenschap een enquête af in de buurt waarin je alleen vraagt naar behoeften, ideeën, mogelijkheden, verlangens van de buurtbewoners zonder stiekem een geestelijke strikvraag erin te stoppen. Trek op met andere organisaties om je in te zetten. Niks doen voor de mensen, maar alleen met de mensen.

3. Leren van iedereen die niet blank is

Gelukkig zijn er in Nederland tal van mooie initiatieven waar gemeenschappen met integral mission bezig zijn. Buiten Nederland zijn veel kerken daar verder mee. Omdat ze bijvoorbeeld geen uitgebreide verzorgingsstaat kennen en meer gemeenschapsgericht zijn. Laten we ons licht opsteken bij gemeenten in Kenia, Brazilië of Cambodja. Of bij migrantenkerken in Nederland. Waar wij zo moeilijk over doen, is voor hen soms dagelijkse praktijk.

Wellicht vind je dit ook interessant

Is het wel terecht om te geloven in de kracht van de lokale kerk?

Is het terecht om te geloven in de kracht van de lokale kerk? En hoe nadrukkelijk moet je dan als kerk aanwezig zijn in …
Lees verder

Zo strijden kerken in Congo voor gelijkwaardigheid tussen man en vrouw

Geweld is in de Democratische Republiek Congo (DRC) helaas aan de orde van de dag en je komt het tegen in alle lagen van…
Lees verder

Hoe ga je als kerk om met coronaverdeeldheid?

Verdeeldheid door coronamaatregelen, ze gaat aan christenen niet voorbij. Toch is eenheid tussen christenen een diep ver…
Lees verder

Vier actuele thema's voor de kerk

De minst bereikte volken

De kerk heeft een boodschap die voor ieder mens van levensbelang is. Maar hoe horen mensen dit als zij in een gebied leven waar nog niemand van Jezus heeft gehoord?
Verken dit thema

Samen Jong

De kerk is een plek waar mensen het geloof en het leven ontdekken, onderzoeken en beoefenen. Maar wat als jonge mensen de aansluiting niet meer zo goed weten te vinden?
Verken dit thema

Zie de wereld

Wat is vandaag de dag de rol van de Nederlandse kerk? Zien we de wereld nog? Wat gebeurt er met ons als we met de ogen van Jezus naar de wereld kijken?
Verken dit thema

Heel de schepping

Onze omgang met de schepping heeft alles te maken met het brengen van leven in de wereld. Voor mensen in kwetsbare gebieden en voor komende generaties. Welke rol heeft de kerk?
Verken dit thema