In april vorig jaar maakte de gemeenteraad van de Amerikaanse stad Minneapolis een historisch besluit. Er werd unaniem besloten dat de islamitische oproep tot gebed voortaan vijf keer per dag mag klinken. Dus ook vóór zonsopgang en ’s avonds laat als de meeste mensen slapen.
In Nederland is “oproepen tot het belijden van godsdienst of levensovertuiging” toegestaan volgens Artikel 10 van de Wet Openbare Manifestaties. Het heeft daarmee een gelijksoortige status als klokgelui van kerken. Het in het openbaar oproepen tot het gebed ligt in Nederland gevoelig. Enkele moskeeën maken van het recht gebruik alleen voor de oproep tot het vrijdaggebed, maar omwonenden klagen vaak over geluidsoverlast.
Wat moeten wij als christenen hiervan denken? Stel dat er in uw woonplaats een verzoek van moslims komt om dagelijks de oproep tot gebed te doen. Hoe zou u reageren? En waarin verschilt onze oproep tot gebed van die voor moslims? Omdat binnenkort, op 10 maart, de ramadan begint willen we hier aandacht aan besteden.
De tijden waarop moslims hun gebeden doen (salat) worden geregeld door de islamitische wet en de tijden van zonsopgang en zonsondergang. Daarom variëren de tijden van het gebed als de dagen korter of langer worden met de wisseling van de seizoenen. In de oudheid maakte de luide islamitische oproep tot het gebed de mensen wakker of riep hen op van de velden waar ze aan het werk waren.
Een luide, openbare oproep tot het gebed, in het Arabisch adhan genoemd, werd gedaan door een religieuze specialist. Die man, bekend als de mu’adhin of mu’ezzin, beklom de minaret van de moskee om de volgende Arabische zinnen (vertaald naar het Nederlands) te zingen of te roepen:
- Allah is groter (4x)
- Er is geen andere godheid dan Allah (2x)
- Mohammed is de boodschapper van Allah (2x)
- Kom tot het gebed (2x)
- Kom tot het welslagen (2x)
- Bidden is beter dan slapen (2x, alleen bij het eerste gebed van de dag)
- Allah is groter (2x)
- Er is geen andere godheid dan Allah (1x)
In het dichtbevolkte Caïro in Egypte kunnen mensen zich binnen gehoorafstand van 50 moskeeën of meer bevinden.
Binnen enkele minuten is de lucht gevuld met tientallen oproepen tot het gebed, elektronisch versterkt en tegelijkertijd, maar niet synchroon met elkaar. Als je op dat moment slaapt, zal je zeker wakker worden, tenzij je oordopjes gebruikt. En dat is inderdaad het doel van de Islamitische oproep tot gebed.
Tegenwoordig hebben bijna alle moslims polshorloges, wekkers of telefoonapps die hen informeren wanneer het tijdstip van het gebed nadert. Sommige apps hebben zelfs de oproep tot het gebed in het Arabisch als ringtoon. Bovendien zijn de gebedstijden voor het hele jaar op tabellen afgedrukt. Als gevolg van deze moderniseringen zou het niet langer nodig hoeven te zijn om een luide, openbare oproep tot het gebed te doen.