Als christen stemmen in tijden van onrust en polarisatie

Ook in de politiek is er veel onrust en toenemende polarisatie. Een demissionair kabinet, dat ook nog uit elkaar valt, politici die elkaar met harde woorden bestrijden en politieke partijen en groepen die steeds meer polariseren. Wat betekent deze situatie vol onvrede en onrust voor de komende verkiezingen? En wat vraagt dit van ons als christen in het maatschappelijk debat, in het gesprek bij de koffieautomaat én in het stemhokje?

In de steek gelaten

Het is begrijpelijk dat de onrust die we zien in politiek Den Haag ook iets met ons kiezers doet. Veel stemgerechtigden vragen zich af: wie komt er nog voor mijn belang op? En hoe voorkomen we dat in de politieke chaos het persoonlijke belang van mensen sneuvelt? Veel Nederlanders voelen zich in de steek gelaten. Nog maar 29 procent zegt vertrouwen te hebben in de politiek.

Ook onder christenen zien we deze onrust. Dat leidt tot belangrijke vragen rondom de verkiezingen:

• Hebben we in deze tijden een sterke leider nodig?
• Moet ik vooral strategisch stemmen?
• Kies ik voor een christelijke partij of niet?
• Heeft het wel zin om naar de stembus te gaan?  

Sommige christenen zijn bang dat belangrijke grondrechten (nog meer) onder druk komen te staan of dat belangrijke christelijke waarden zomaar overboord worden gegooid. Het zijn begrijpelijke zorgen, maar ze dragen het risico in zich dat we ons laten verlammen.  Hoe kunnen we tegen de stroom ingaan en juist in deze verkiezingstijd mensen van hoop en van het Goede Nieuws zijn?

Geroepen voor vrede

In de Bijbel zien we dat christenen geroepen zijn om:

1. vrede met God, door de verzoening in Christus, te verkondigen. Een vrede die alle verstand te boven gaat;
2. vrede te stichten, door op te staan voor het recht. Niet alleen in onze woorden, maar ook in onze daden, zoals bijvoorbeeld onze stemkeuze;
3. geroepen om te leven vanuit verwachting op de hoopvolle toekomst van Jezus.

In deze tijden van polarisatie, crises en oorlogsdreiging past het ons als Kerk van Christus ons opnieuw te bezinnen op deze kerntaken. Alleen zo kunnen we in onze onrustige samenleving een licht en een zout zijn.

Augustinus

De basis van alle onvrede, strijd en ellende is, volgens kerkvader Augustinus, de oerstrijd van de mens met God. Echte vrede kan volgens hem alleen tot stand komen als de belangrijkste relatie van de mens, namelijk die met zijn Schepper, is hersteld. ‘Ons hart is onrustig in ons tot het rust vindt in U’, schrijft hij. En hij stelt: ‘Zelfs al woon je op de meest vreedzame plek op aarde - ver van oorlogsdreiging en rampen - dan nog kun je pas echte vrede hebben als je in het reine bent gekomen met jezelf en met God.’

Eerste taak: vrede verkondigen

De eerste taak van de Kerk is dan ook de verzoening in Christus te verkondigen en mensen uit te nodigen om vanuit het geloof deel te nemen aan deze grote verzoeningsbeweging. Meer dan ooit moeten we werk maken van de grote opdracht om alle volken tot discipelen van Jezus te maken. Hij is de Vredevorst.

Verzoening door Christus herstelt niet alleen de relatie met de Schepper, maar ook de relatie tussen mensen onderling. Dat is de basis van echte vrede. Deze tijd vraagt ons - christenen en geloofsgemeenschappen - om continu gevraagd en ongevraagd deze boodschap van vrede en verzoening te verkondigen in de wereld. Niet alleen als we in de kerk zijn, maar ook als we op een verjaardag praten over politiek of als we op social media reageren op de (politieke) meningen van anderen.

Tweede taak: vrede brengen

Naast het verkondigen van vrede door de verzoening die Jezus ons bracht, zijn we als Kerk geroepen om vrede te brengen door recht te doen.[1]

Nooit wegkijken

Het opkomen voor de verdrukten, het bevrijden van de gevangenen en het verkondigen van het jaar van de verlossing voor iedereen die onderdrukt wordt, zijn duidelijke opdrachten waartoe we als Kerk van Christus in zowel het Oude als het Nieuwe Testament worden opgeroepen. Want waar gerechtigheid geschonden wordt, kan vrede niet opbloeien, stelt Augustus. 

Dit betekent dat we als christenen nooit kunnen wegkijken als er groepen of mensen worden verdrukt, als de schepping wordt uitgebuit of als mensen onrecht wordt aangedaan. Dit betekent ook concreet iets voor ons stemgedrag:

• Blijven we thuis, omdat we geen vertrouwen hebben in de politiek of maken we biddend gebruik van het (voor)recht om te stemmen?
• Stemmen we strategisch of komen we op voor het recht?
• Stemmen we biddend, met het oog op onze opdracht om in alles wat we doen recht en vrede te bevorderen? Of laten we ons meeslepen door het huidige sentiment of ons gevoel?

Spreken voor wie geen stem heeft

Als christenen zijn we geroepen om te spreken voor wie geen stem heeft. Dit kan concreet door bijvoorbeeld situaties van uitbuiting en onderdrukking actief onder de aandacht te brengen bij onze regering. Maar ook door onze persoonlijke levensstijl: door op te komen voor mensen in onze omgeving die in een achterstandspositie zitten of door in onze politieke keuzes aandacht te hebben voor zorgvuldig omgaan met de schepping.

Herkenbaar als christenen

Vrede brengen en recht doen, zou daarmee iets moeten zijn waaraan wij als christenen herkenbaar zijn. Niet alleen op papier, maar ook in hoe we spreken met elkaar en in de keuzes die we maken, bijvoorbeeld in het stemhokje.

Derde taak: leven vanuit hoop

En dat is lastig! Want de zorgen zijn begrijpelijk. Velen van ons (her)kennen die in ons eigen leven, of zien ze bij mensen om ons heen. En dan is het verleidelijk om hoop te hebben dat een politieke partij of een lijsttrekker een positieve verandering teweeg kan brengen. Maar politici stellen teleur en partijen falen. Zoals Psalm 146 stelt: “Vertrouwen op mensen is wankel, want plannen van mensen vergaan.” Wij mogen echter vertrouwen op God. Zijn trouw duurt eeuwig. En hoewel veel politici en andere leiders zich dat misschien niet bewust zijn, is God soeverein. Jezus Christus regeert! Daarin is onze hoop verankerd. 

Maar hoe verkondigen we als christenen nu die vrede in Christus? En hoe kan ik persoonlijk vrede brengen, terwijl er overal om mij heen (en in mij) polarisatie is en mensen (online) steeds harder reageren op elkaar?

Grote belang van gebed

Jezus geeft in Lukas 21 - waar Hij spreekt over de vele crises in de laatste dagen - Zijn volgelingen een belangrijke opdracht: “Wanneer dat alles staat te gebeuren, richt je dan op en hef je hoofd, want jullie verlossing is nabij!” De vrede van Christus is een vrede vanuit het vertrouwen dat eenmaal al het kwaad wordt tenietgedaan. Die vrede gaf en geeft de Kerk van Christus hoop en perspectief. Vanuit de hoop op die vrede worden we als christenen opgeroepen te bidden. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor onze omgeving, onze samenleving en onze politici en bestuurders. Graag delen we een aantal gebedspunten met je.

Voorleven en uitdelen

Laten we als christenen in onze dagelijkse praktijk vanuit die biddende houding die hoop voorleven en verspreiden in onze samenleving, zodat we (nog meer) een licht mogen zijn in tijden van onrust en wanhoop. Laten we niet meedoen met de cultuur van polarisatie en harde woorden. Laten we er bewust voor kiezen ons niet té veel te voeden met (negatief) nieuws. Laten we in gesprekken met anderen, ook als we het niet met de ander eens zijn, en in de keuzes die we maken bovenal getuigen van de hoop die in ons leeft.[2] Laten wij niet ophouden het goede te doen[3] en door woorden en daden te wijzen op de Enige die blijvende rust kan geven[4].

Totdat Hij komt

Als Kerk en christenen zijn we geroepen in tijden van onvrede, onrust en polarisatie een rustpunt te zijn, recht te doen, vrede te zoeken en de vrede van God te verkondigen in alle omstandigheden, totdat Hij komt!